Genelde mekanda insanın olmadığı yerlerde kullanılan ve etkili bir söndürme yeteneğine sahip olan karbondioksitli söndürme sistemleri, püskürtüldüğünde yangın bölgesinin ısınan havasını soğutma özelliğine sahiptir. Bilindiği gibi yangının büyümesinin sebebi alevleri oksijen ile etkileşime girip çoğalmasıdır. İşte karbondioksit yangının hava ile irtibatını kestiği için çok etkili olmaktadır.

Karbondioksitli söndürme sistemleri insanın doğası gereği zararlı olduğu için, söndürme ekiplerinin yardımcı ve koruyucu ekipmanlar olmadan bu sistemi kullanmaları tehlikeli olabilir. Kullanıcıların işinin ehli olması sağlıklarını tehlikeye atmamaları açısından önemlidir.

Karbondioksit gazı, elektriği iletmeyen, kokusu ve rengi olmayan, havadaki bileşenlerden bir buçuk kat daha ağır, püskürtüldüğünde kalıntı bırakmayan ve kullanılan alandaki alevleri büyüten oksijeni elemine ederek yangına müdahale eden bir gazdır. Lokal başlayan ve süren yangınlarda kullanılan tek söndürme sistemi olduğunu söylemekte de fayda vardır.

Hassas bölgelerde karbondioksitli söndürme sistemlerinin kullanılmasının amacı, kullanımından sonra temizlik derdi olmamasıdır. Köpüklü, sulu ve kimyasal söndürme sistemleri, kullanıldıktan sonra epey bir artık ve zarar oluştururken, karbondioksitli söndürücüler ortamı temiz bırakmaktadır.

Karbondioksitli Yangın Söndürücüler Nerelerde Kullanılır?

Her söndürme sistemi, içeriğindeki madde ve yanan madde açısından her yerde kullanılmadığı için, karbondioksitli yangın söndürücüler nerelerde kullanılır sorusunun cevabı da biraz sınırlı olmaktadır. Yangın sınıflandırmalarında B ve C tipi yangınlarda tercih edilen karbondioksitli yangın söndürücüler, en fazla elektrik tesisatlarından kaynaklanan yangınlarda tercih edilir. Püskürtmeden sonra ardından atık bırakmıyor olması, laboratuarlarda ve mutfaklarda bulundurulmasının sebebidir. A sınıfı yangınlar için bu söndürme sistemi uygulanmaz; çünkü etkili değildir.

Elektrik donanımının yoğun kullanıldığı bölgeler olan, bilgisayar odaları, endüstriyel laboratuarlar, elektrik kontrol pano odaları, yanıcı sıvı depolama alanları, boya kabinleri, motor odaları, kablo galerileri, güç aktarım odaları, arşivler, endüstriyel fırınlar, jeneratör güç setleri ve trafo odaları gibi yerlerde karbondioksitli söndürme sistemlerinin bulundurulması önemlidir. Bu alanlardan hangisinde kullanılacaksa kullanılsın, önemli olan ortamda, müdahale ekibinden başka insan bulunmamasıdır. Müdahale ekipleri de kendilerini koruyucu önlemleri almalıdır; çünkü ortamdaki oksijen miktarı çok düşmektedir.

Karbondioksitli Söndürücü Özellikleri

Günümüzde en yaygın kullanılan söndürme sistemlerinden biri olan karbondioksitli söndürücülerin özelliklerine bir göz atalım. İlk olarak söylenmesi gereken özellik, söndürme yeteneğinin çok yüksek olduğudur. İçeriğindeki madde karbondioksit olduğu için, direkt olarak havadaki tutuşturucu gazların etkisini absorbe ettiği için, hızlı ve etkili bir söndürme niteliğine sahiptir. Doğadaki gazlardan biri olduğu için, kullanıldığında ozon tabakasına zarar vermez. Küçük çaplı, bölgesel yangınlarda kullanılabilmesi, tercih sebeplerinden biridir.

Dikkat çekici ve önemli diğer bir özelliği, insanın bulunduğu ortamlarda kullanılmaması gerektiğidir. Karbondioksit doğadaki haliyle bile insana zarar verdiği için, ortamdaki oksijeni azaltacağı düşünülürse, kullanıldığına etrafta insan olmaması önemli bir detaydır. Kullanan kişilerin de mutlaka maske, eldiven ve koruyucu başlık gibi yangın yardımcı ekipmanlarını kullanması tavsiye edilir.

Derinlemesine büyümüş yangınlarda kullanılabilme özelliği vardır. İçten içe yanmaya devam eden ve en küçük parçasına kadar tutuşmuş maddelerin söndürülmesinde başarılıdır. Elektriksel iletkenliği olmaması, özellikle elektrik yangınlarındaki başarısının ve tercih edilmesinin sebebidir. Elektrik yangınlarında en tehlikeli durumlardan biri olan elektrik çarpması, karbondioksitli yangın söndürücülerle engellenmektedir.

Bir diğer özellik, püskürtüldüğünde ortamda bir toz bulutu oluşturuyor olmasıdır. Bu gayet doğal olarak ortamdaki oksijen ile yangının temasını etkileyici bir şekilde engellemek için sahip olduğu bir özelliktir. Bu söndürücülerin kullanıldığında tekrar doldurulmasının maliyeti çok düşük olduğu için, bütçe olarak kullanıcıları sarsmamaktadır. Sadece kullanıldığında değil, periyodik bakımlarında basıncının düştüğü tespit edildiğinde bile bakım maliyeti düşük olmaktadır. Hızlı bir şekilde   yangına müdahale ettiği ve en fazla bir dakika içinde tamamen boşalabildiği için etkili bir özelliğe sahiptir.

Co2 Yangın Tüpleri

Geçmişten bugüne kadar okullarda ve resmi devlet kurumlarında en fazla gözümüze çarpan, kırmızı renkteki Co2 yangın tüpleri, halen yaygın bir şekilde bulundurulmaktadır. Kimyasal yangın risklerinin olmadığı sade ofislerde veya binalarda bulundurulan bu tüpler TSE standartlarında üretilmektedir.

Tek parça gövdeden oluşan, elektrostatik boya ile kırmızı renge boyanmış olan Co2 yangın tüpleri, emniyet sistemli valf sayesinde güvenli bir şekilde muhafaza edilebilmektedir. Çalışma basıncı 50 bar olan bu tüpler yüzde yüze yakın saflıktaki karbondioksit içeriği ile püskürtme anında yangına direkt olarak temas edebilmekte ve hızlı bir şekilde alevleri kontrol altına alabilmektedir.

2 kilogramlık küçük tüpler olduğu gibi 5 kg, 10 kg ve 30 kg’lık türleri de vardır. Elle taşınan çeşitleri olduğu gibi, ağır tüplerin arabalı mekanizmaları mevcuttur. 10 kg ve 30 kg olan tipler, güvenliğiniz için, 250 bar hidrostatik basınç testinden ve sızdırmazlık deneyinden geçirilip teslim edilmektedir.